Tag Archives: sofia

Viel krank und teuer: nieuwe plannen maken

Rila kloosterDeze ochtend slapen we lekker uit en pakken rustig de camper weer in. Toch staan we nog voor de drukte voor de ingang van het Rila klooster. Het is zo’n 2 uur rijden voor de touringcars vanuit Sofia en je kunt het natuurlijk niet maken om voor zo’n relatief kort uitstapje mensen zonder ontbijt op te halen bij hun hotel.

Het Rila klooster ligt op ruim 1100 meter hoogte en trekt jaarlijks veel pelgrims en bussen vol toeristen. We lopen een rondje, proberen wat van de bordjes te ontcijferen en genieten van de rust. Ook hier zijn de souvenirwinkeltjes nog dicht en rondleidingen worden blijkbaar alleen gegeven door de reisleiders van de tourgroepen, we zijn dus vrij snel klaar. Zo snel dat we zelfs nog te vroeg weer weg zijn om te hoeven betalen voor de parkeerplaats.

Terwijl we wegrijden komt de eerste touringcar aan en onderweg naar beneden komen we nog vele anderen tegen. We vragen ons wel een beetje af waar ze al die bussen gaan laten op dat kleine parkeerplaatsje bovenaan de bergpas. Maar wij zullen er dankzij onze slimme campeerplaats in ieder geval geen last van hebben!

We rijden via de skidorpen Razlog en Bansko, waar nu echt geen zak te beleven blijkt, naar onze volgende bestemmingen: Kovachevista en Leshtan, hele kleine stadjes die hoog in de bergen liggen en volgens het reisschema dat we hebben ‘gejat’ nog niet door hebben dat in de rest van de wereld de 21e eeuw al begonnen is. We kronkelen al over een slechte bergweg (de 19) langs een rivier naar het zuiden en vooral omhoog. De GPS wil dat we door Leshtan naar Kovachevista rijden, daar een Ubocht maken en dan terug over dezelfde weg naar de 19.

Maar als we in de plaats Mesta op de papieren kaart kijken, valt ons op dat er ook een weg rondloopt vanaf hier naar Kovachevista, en dat we dan zoals de GPS voorstelt naar Leshtan en terug naar de 19 kunnen rijden. Dat zou net zoveel kilometers zijn, maar heen en weer rijden doen we niet graag, dus we besluiten dat te proberen.

Mooie garageWe gaan over een smalle lange brug de rivier over en rijden Filipovo binnen. Een prachtig oud dorp waar alle inwoners samen druk bomen in blokken aan het zagen zijn en allemaal hun houtschuurtje vullen. Het weerbericht verwacht inderdaad sneeuw voor komend weekend, dus de winter gaat nu echt beginnen. Tijd om gezamenlijk een vrachtwagen bomen te bestellen blijkbaar! Naar ons idee vrij last minute, maar dat is in Bulgarije blijkbaar de levensstijl.

Direct na Filipovo wordt de weg al smaller, stijler (12%!) en vooral heel erg rustig, maar de omgeving wordt super mooi, dus in eerste instantie staan we er niet zo bij stil dat we eigenlijk geen andere auto’s meer hebben gezien. We komen nog door een ini-mini plaatsje Osenovo (goed ver inzoomen op google maps) waar ook vrijwel iedereen in de weer is met brandhout. Ze staren ons allemaal aan alsof we aliens zijn, “Wat moeten die Gringo’s hier?” lijken ze te denken. Ondertussen blijft de GPS maar volhouden dat we om moeten keren.

Leuk weggetjeZodra we aan de andere kant het dorp uitrijden wordt de weg binnen een kilometer te smal en te slecht om veilig met de bus door te kunnen rijden. Had de GPS toch weer gelijk! Stefan met name baalt een beetje dat we niet op de motor zijn, want dan was dit nog best een leuk weggetje geweest én de weg tot aan hier was ook een genot geweest om op de KTM te doen, maar nu is er weinig andere optie als omkeren.

Als we weer door Osenovo rijden, worden we hartelijk begroet door alle mensen die ons net nog zeer afstandelijk leken, alsof ze het hier grappig vinden om de buitenlanders zelf te laten ontdekken dat ze aan het einde van de weg (of de wereld?) zijn aangekomen. Stefan moppert nog een beetje dat ze best een bordje bij de brug over de rivier hadden mogen neerzetten dat het een doodlopende weg is. En we lachen stiekem een beetje terug als 3 omaatjes die langs de weg zitten een dikke blauwe pluim uit onze uitlaat in hun gezicht krijgen.

FF afkoelenMaar een kilometer verder, als we de eerste serieuze helling naar beneden moeten en Stefan de bus in z’n tweede versnelling zet, vergaat het lachen ons al snel. Die blauwe rook, dat doet hij normaal eigenlijk niet als de motor warm is. De motor begint een raar geluid te maken, te stotteren als de koppeling wordt ingetrapt en bij een tikje op het gaspedaal komt er eerst gitzwarte rook en daarna heeeeel veel spierwitte stinkende stoom uit de uitlaat. Owjee!

HmmmWe kijken het nog twee haarspeldbochten aan, misschien komt het door de hellingshoek? En je wilt echt niet in-the-middle-of-nowhere op een 12% helling je auto langs de weg zetten natuurlijk. Als blijkt dat het alleen maar erger wordt, gaan we voor de volgende test, de motor uit, even een minuutje wachten en weer starten, maar helaas: hij start prima, maar het probleem is direct weer terug.

We besluiten de auto op alleen de remmen af te laten zakken tot een plek waar we veiliger kunnen stoppen en waar afslepen van de auto wel mogelijk zal zijn, maar nog voordat we terug zijn bij Filipovo moeten we met een stel kokende remmen en een duidelijk kapotte motor de handdoek in ring gooien.

Helaas blijkt de motor zelfs bij stilstand niet genoeg compressie (meer) te hebben om het gewicht van de camper te kunnen tegenhouden op de berghelling en we zakken langzaam maar zeker steeds een paar centimeter verder de berg af. We zetten de auto dwars op de weg, zodat hij in ieder geval een redeijk neutrale hellingshoek heeft en de remmen kunnen afkoelen. We hebben tot nu toe immers toch geen andere auto’s gezien. Een snelle check leert dat we hier gelukkig wel mobiele dekking hebben.

Als de stank van de hete remmen een beetje weggetrokken is uit de cabine, laten we de bus nog twee bochten verder rollen. Op een plekje waar aan de linkerkant van de weg een uitrit naar een dirtroad en een vrij diepe greppel zitten, kunnen we de bus veilig, in z’n vrij, stilzetten. Voor de zekerheid gooien we nog wel vier flinke stenen voor de wielen.

Na een korte discussie over wat het zou kunnen zijn en een keertje oliepijlen is de conclusie al gauw dat we dit niet langs de kant van de weg gerepareerd gaan krijgen. Gelukkig staan we niet meer op het smalle onmogelijk te berijden weggetje waar we 5 minuten geleden nog gedraaid zijn en gelukkig zijn we nog binnen het dekkingsgebied van de mega uitgebreidde ANWB pechhulpverzekering die we voor deze reis hebben afgesloten!

Bellen bellen bellenNa zo’n 10 minuten in de wacht bij de ANWB alarmcentrale en duidelijk verbaasde centraliste over de locatie waar wij ons bevonden, verteld ze ons dat het in Bulgarije heel makkelijk 1,5 tot 2 uur kan duren voordat hulp arriveert, ze zijn daar niet de snelste. Het is pas 14.00 uur en het zonnetje is net gaan schijnen, dus we reageren nog vrij vrolijk dat we de klapstoeltjes wel uitpakken en van de mooie omgeving gaan genieten. Help is on the way!

Gevaar op de weg!Stefan zet netjes volgens de regels de gevarendriehoeken voor de volgende bocht en achter de auto en besluit vervolgens, dat omdat de auto helemaal van de weg af staat, we het best kunnen maken om ook onze luifel hier gewoon over de linker rijstrook uit te draaien, er staat immers een waarschuwingsding en die luifel is nog zeiknat van de afgelopen nacht. Als de auto nu wordt afgesleept komt er misschien geen nieuwe gelegenheid meer om die te drogen voordat het gaat vriezen ‘s nachts. Er komt hier toch geen kip.

Kom maar op met die zon!Natuurlijk staat de luifel nog geen twee minuten in de zon te drogen, of de eerste paar vrachtauto’s komen de berg omhoog. De ene nog ouder en rotter dan de ander en allemaal leeg. Duidelijk onderweg om nog voorbij dat slechte weggetje, waar wij gedraaid zijn, bomen te gaan halen. Ze kijken wat vreemd naar hoe we hier staan, maar rijden wel gewoon door. Als een half uurtje later de luifel mooi droog is geworden draaien we die in en klappen we inderdaad de stoelen uit om de overgebleven salade van gisteravond te lunchen.

Na exact twee uur belt de ANWB alarmcentrale om te vragen of we inmiddels geholpen zijn. Helaas niet! En weer een kwartiertje later krijgen we het slechte nieuws dat de Bulgaarse zustermaatschappij beweert dat ze het e-mailtje niet hebben gehad met het verzoek om ons te helpen en er dus nog helemaal niets gebeurd is. Waarom sturen ze zoiets in godsnaam per e-mail, zonder het na te bellen of bevestiging te vragen!? Nu wordt het toch wel vervelend, want dan gaat de twee uur opnieuw tellen.

We maken er het beste vanOh, je wilt er langs? Tja, jammer joh!Nog steeds lekker in het zonnetje, maken we er maar het beste van. Er komt nog een paard met wagen de berg op en de bestuurder is de eerste die zich lijkt te bekommeren om onze situatie. Hij loopt eens een rondje om de auto en vraagt daarna iets aan Renee in het Bulgaars. Wij halen onze schouders op en daarna wordt hij boos. Een paar handgebaren later is ons duidelijk dat we voor zijn inrit staan en hij wil dat we de bus verplaatsen. Bekijk het maar ouwe! Je kunt er nog prima omheen en hij is kapot. Met een boze blik trekt hij de teugels aan en stuurt de kar vlak langs ons achterbumper het zandpad op. Niet veel later horen we hoe hij het paard met de zweep dwingt om het riviertje te doorwaden. Arm beest.

Wéér twee uur later, gaat Stefan bellen met de ANWB waarom het allemaal zo lang moet duren, het wordt immers bijna donker en de enige andere local die gestopt is, heeft ons gewezen op de dikke donderwolken die over de bergtop komen rollen met een soort van ‘je moet hier weg, het wordt noodweer’-gebaar. We willen hier nu wel echt graag weg! Terwijl we minutenlang elke 10 seconden horen dat de ANWB ons graag zo snel mogelijk wil helpen komt er een wisselgesprek binnen uit Engeland… Maar helaas wil het wisselen van gesprek niet lukken op het Bulgaarse telefoonnetwerk en beide verbindingen worden verbroken.

10 minuten later gaat de telefoon weer, deze keer met een nummer dat de locatie “Sofia” (de hoofdstad van Bulgarije) bestempelt krijgt. Het is dan ook geen verrassing dat er een vrouwtje van de Bulgaarse ANWB vraagt waar we precies staan. Nou mevrouw, we staan al 4 uur op exact dezelfde plek als we bij de eerste melding aan de ANWB hebben doorgegeven. “Oh, wat vervelend voor jullie! We hebben namelijk geen betalingsgarantie gekregen van de Nederlandse autoclub, dus we komen jullie niet helpen.” en ze hangt op.

PARDON?! Het wachtmenu van de ANWB is er ook mee opgehouden en na 10 keer proberen ‘na te kiezen’ krijgen we een vrouw van de medische hulpverlening, die uiteraard de wind van voren krijgt voordat ze een kans heeft om te vertellen dat ze ons echt niet kan helpen. We worden doorverbonden naar iemand die blijkbaar een beknopte samenvatting van het verhaal heeft gekregen. Hij gaat bellen met de zustermaatschappij, want ze hebben dan de fax verkeerd gelezen. Het komt goed.

Inmiddels staan we in keiharde koude wind, in de schemering op een verlaten bergpas. We hebben de afgelopen 4,5 uur 10 vrachtwagens leeg naar boven, en vol weer naar beneden zien rijden en zojuist komt er een moeilijk te onderscheiden motor zonder licht voorbij, we weten vrij zeker dat dit de laatste toevallige passant is die we gaan zien op deze bergpas. Wij willen hier weg én snel.

Niet veel later krijgen we een geruststellend telefoontje van zowel de ANWB, als de zustermaatschappij, dat er binnen een half uur iemand bij ons staat, hij moet vertrekken vanuit Bansko, waar wij eerder vandaag waren. Omdat we weten dat het vanuit Bansko ruim een uur rijden is, wachten we geduldig af, het is toch al donker. We kijken voor het eerst een aflevering van een tvprogramma op ons mediacenter (het achteruitrijcamera-schermpje) en halverwege de tweede aflevering van ‘An idiot abroad’ (aanrader) komt er een sleepwagen de hoek om draaien.

Het allervriendelijkste mannetje spreekt helaas alleen Bulgaars en na een keertje onder de kap te kijken wil hij de sleutel van de bus hebben. Als de motor in een keer aanslaat maakt hij een gebaar wat uitstraalt: “Ik zie jullie probleem niet, hij doet het toch?” En hij lijkt ook vrij direct weer te willen vertrekken. Stefan draait snel de koplampen van de bus aan en wijst hem op de gigantische witte wolk waar we ons ineens in begeven. Het mannetje kijkt nog een keer verschrikt om naar de uitlaat van de bus en zet daarna snel de motor uit. Dat wordt afslepen ja!

Pas als hij de laadbak heeft laten zakken en de lier heeft uitgerold ontdekt hij dat we echt geen sleepoog hebben aan de voorkant van de bus. Hij is duidelijk niet van plan om naar Stefan te luisteren, die met handen en voeten duidelijk probeert te maken dat de gele sleepkabel (die jullie vast al op foto’s hebben gezien) aan het chassis vast zit en de enige manier is om de auto op de laadbak te krijgen. We leggen een knoop in de sleepkabel, vlak voor het bumper, zodat de bus maximaal naar voren opgetakeld kan worden, want die laadbak is wel erg kort voor onze lange bus.

Op het randje!Uiteindelijk is het met wat klooien gelukt om de bus helemaal op de laadvloer te krijgen. Het past precies, de linker achterband staat nog nét met het loopvlak op de laadvloer. Zo erg op het randje dat onze nieuwe Bulgaarse beste vriend besluit om de oprijplaten nog een stukje uit te laten steken en de zekering van de beveiliging er maar uit te trekken zodat hij weg kan rijden. We maken nog snel even een tekening op ons kladblokje van de bus, achterop de vrachtwagen, ons dakkoepeltje en de laag hangende kabels in het dorpje Filipovo waar we zometeen doorheen moeten. Met wat extra lijnen maken we hem duidelijk dat we ons zorgen maken over de hoogte en hij rijdt inderdaad zeer voorzichtig, soms met zijn hoofd uit het raam, om te kijken of alles wel goed gaat.

Onze slaapplek voor de ingang van de garageIn een ruim uur rijden we over de vele gemene drempels en belachelijke hobbels bij wegwerkzaamheden terug naar Razlog, waar we eerder vandaag doorheen zijn gekomen. We zitten met z’n drieën, zonder gordels, in een bloedhete cabine (de ramen beslaan van onze zweetdampen) en wij proberen niet teveel met elkaar te praten, omdat onze chauffeur daar een beetje zenuwachtig van lijkt te worden.

In Razlog probeert hij ons eerst bij een hotel af te zetten, wat hij eerder al tijdens het rijden telefonisch had gereserveerd. Maar wij slapen liever in de camper en willen er ook graag bij zijn als de camper van de vrachtauto wordt gehaald, als dat mag. Hij vindt het geen probleem en nadat de bus is afgeladen voor de deur van een vrij groot garagebedrijf, is hij binnen een minuut vertrokken richting huis. Fijne nacht, tot morgen, 8 uur-ish (denken we).

De volgende ochtend is het een drukte vanjewelste bij de garage voor de deur en we besluiten om niet te wachten totdat er iemand naar ons toe komt. Het is overduidelijk dat communiceren hier een uitdaging gaat worden, dus wijst Stefan naar de bus en vraagt: “Joh, gaan jullie daar nog iets aan doen?”, gewoon lekker in het Nederlands. Ze lijken dit te begrijpen en halen er een paar mensen bij, waaronder de baas. Hij zegt Duits te spreken, maar met meer Bulgaars dan Duits maakt hij uiteindelijk duidelijk dat de bus naar binnen moet.

Hmm, dat past maar net!Het hele team wordt erbij geroepen en duwen maar! Wij proberen ondertussen duidelijk te maken dat ze voorzichtig moeten zijn, want die deur zou wel eens nét te laag kunnen zijn. We hebben net voor vertrek uit Nederland al meegemaakt dat een garagehouder ons dakraam eraf reed, dat willen we deze keer voorkomen. Het past precies, hij had niet een centimeter hoger moeten zijn…

Na een 10-minuten inspectie en nog een keertje starten (waarna ze alle deuren in de garage tegen elkaar open moesten zetten om te luchten) komt de baas met de conclusie: “viel krank, viel teuer”. Juist, dan weten we echt heel veel meer natuurlijk! Hij belt vervolgens met de Bulgaarse autoclub, de zusterorganisatie van de ANWB in Bulgarije en wij krijgen de telefoon in onze handen. Een vrouwtje legt ons in het Engels uit dat de koppakking (een afsluiting tussen de cylinders en de deksel in het motorblok) stuk is en dat ze denken ongeveer 10 dagen nodig te hebben om dit te repareren. Dat is wel erg lang! Ze geeft aan dat de ANWB ons over ongeveer 30 minuten belt om de mogelijkheden te bespreken en dat zij hun in de tussentijd inlicht.

MotorblokUiteraard belt Stefan na 45 minuten wachten zelf maar weer eens met de ANWB. Hij heeft ondertussen ook met de Mercedes garage in Nederland gebeld, om te horen wat die met een kapotte koppakking zou (kunnen) doen en in hoeveel tijd, zodat we een richtlijn hebben. Conclusie: als ze er langer over doen dan een dag of 3, dan zijn het een stelletje prutsers. We vertellen dit ook aan de ANWB en zij beloven als tolk te gaan bellen om te kijken of het sneller kan.

Wachten in Hotel RazlogWe wachten nog maar wat meer en besluiten naar het hotel te lopen waar we gisteren met de sleepauto voor de deur stonden. Het ziet ernaar uit dat we hier nog wel een tijdje vastzitten en dan kunnen we gelijk even opwarmen en hopelijk internetten in de lobby.

Razlog is echt een skidorp waar buiten het seizoen niets te beleven valt en bovendien zijn de temperaturen hier flink gedaald, het is pisweer en we worden chagrijnig dat we totaal niet kunnen communiceren met de mensen hier. Zelfs de dame van de hotelreceptie kent alleen maar de basiswoorden die ze nodig heeft om een kamer te boeken of af te rekenen, je hoeft niet te vragen hoe je bij het zwembad komt wat je in het zusterhotel kunt gebruiken volgens de folder.

Als er weer een uur is verstreken, bellen wij maar weer op (ook al zouden we teruggebeld worden) en blijkt dat er onduidelijkheid bestaat over wie wat moet doen. Voor de ANWB moet eerst een concrete diagnose komen, maar hiervoor moet het motorblok open gemaakt worden. Eerder kan de garage niet zeggen wat er allemaal (nog meer) stuk is, hoe lang dit gaat duren en wat het moet kosten. Wij moeten hier blijkbaar akkoord voor geven, maar de baas van de garage wil dit akkoord van de Bulgaarse autoclub krijgen. Dus wij geven door aan de ANWB dat wij akkoord geven om het blok open te maken, zodat zij dat door kunnen geven aan Sofia en zij weer aan de garage.

Ook de bus staat in de wachtstandInmiddels is het twee uur ‘s middags en hebben ze behalve de 10-minuten check niets meer aan de bus gedaan. Dat het lang zou duren, wisten we al, maar als er NIETS wordt gedaan omdat de organisaties onderling maar blijven discussieren, dan is dat nogal frustrerend. Zeker omdat de ANWB blijkbaar van mening is dat ze tot februari de tijd hebben om de bus te laten repareren in Bulgarije. Dit is onze reisduur en zolang we nog niet van plan zijn om naar huis te gaan, is er ook niet zoveel haast. WAT?! We zijn op doorreis naar India, niet een rondreis aan het maken van 4 maanden door Bulgarije! En bovendien valt er niets te beleven in dit gat! Misschien dat het wat aantrekt als het skiseizoen volgende maand begint, maar dat hopen wij echt niet mee te maken.

Na meerdere keren bellen, boos worden, rustig blijven, aansporen, meedenken en om hulp vragen, is het inmiddels 17.00 uur hier en ze zijn bij de garage al duidelijk aan het opruimen. Er is een hele dag voorbij gegaan en ze hebben nog niets gedaan. Wat nu en hoe verder? De ANWB lijkt ons verhaal inmiddels te snappen, maar weten ook niet goed hoe ze ons kunnen helpen. Vervangend vervoer is geen optie, want hiermee kunnen we de grens naar Iran, Pakistan en India niet over. En Bulgaarse huurauto’s mogen volgens de ANWB meestal sowieso het land niet uit, dus als we vervangend vervoer willen hebben, wordt dat uit Nederland gebracht en is dat er zondag pas.

Hij kwam met een lekke band, maar wilde geen reservewiel tegen een motorblok ruilenWij zijn het burocratische gedoe dat de garage alles via de Bulgaarse ANWB wil horen voordat ze actie ondernemen meer dan zat. De gebrekkige communicatie met ons en de lange termijn die ze stellen voor het repareren van een auto die ze hier in de garage toch wel vaker zien zorgt ervoor dat we er geen vertrouwen meer in hebben. Als ze hem al binnen de afgesproken tijd gefixt krijgen, gebeurt dat dan ook goed genoeg? Zo goed dat we er met vertrouwen weer mee door kunnen naar India, zonder straks midden in de woestijn in Pakistan weer stil te staan? Er komt met een lekke koppakking immers water of olie, of beide bij de brandstof en wie weet wat er allemaal nog meer stuk is gegaan?

Terwijl we uiteindelijk met de ANWB alarmcentrale de knoop doorhakken dat we de reis willen afbreken en onszelf + de auto op transport naar Nederland willen zetten, het liefst zo snel mogelijk, komt er ineens een lichtpuntje in de duisternis bij de garage. Ze stellen Atanas aan ons voor, waar hij ineens vandaan komt, geen idee, maar hij spreekt vloeiend Engels én Bulgaars!

Helaas hebben we nu net alles in gang gezet om naar huis te gaan, want met zijn tussenkomst was repareren misschien nog wel bespreekbaar geworden. Maar we zijn nog steeds blij met zijn hulp! Hij gaat alles voor ons regelen om de auto op transport te krijgen en brengt ons dan morgen naar het busstation zodat wij naar de hoofdstad Sofia kunnen om naar huis te vliegen. Wij moeten zelf nog wel een beetje aan dit idee wennen.

We besluiten Atanas onze fles rode wijn kado te doen, die wij in Budapest hebben opgepikt bij het betalen van de camping. Die valt in hele goede handen, onze tolk blijkt een echte wijnliefhebber te zijn! Hij vertaalt al onze vragen voor de garagehouder (en visaversa) en we maken duidelijke afspraken over het vervolg. Om 18.00 uur zitten wij in onze hotelkamer met een heel dubbel gevoel. We weten waar we aan toe zijn nu, maar we staan nog niet helemaal achter de keuze om de grote overland reis, waar we zo naartoe geleefd hebben, zoveel aan hebben voorbereid en zoveel in hebben geinvesteerd, af te breken.

Helaas is het niet zo makkelijk om met een andere auto verder te reizen (door het papierwerk) en als de bus over een week of twee in Nederland aankomt zal daar ook e.e.a. voor geregeld moeten worden, dus dan is het wel handig als wij daar ook zijn. Gelukkig staat de ANWB ons bij dit dilemma heel goed bij, door alles voor het transport en de vliegtickets voor ons te regelen. Wat dat betreft zijn we super tevreden. En dat we door foutjes in het papierwerk 7,5 uur op een bergpas letterlijk hebben staan wachten tot het donker en koud was, dat zullen we dan gauw weer vergeten, hopen we.

We worden in ons skihotel bij het diner nog afgescheept met koude soep, overdatum zure fetakaas in zowel voor- als hoofdgerecht. Als klap op de vuurpijl krijgen we voor het toetje niet opnieuw de menukaart, waarin we eerder al de keuzes ‘Vers gemixt fruit’, ‘drie bolletjes ijs’ en ‘crepes met chocolade’ hadden gezien, maar er komt gewoon een bord met twee bananen op tafel “dessert”. We lachen erom, dan maar geen toetje, maar als ze al hun klanten in de zomer zo behandelen, moeten ze toch ook begrijpen dat het in de winter minder goed loopt met allemaal slechte reviews op de verschillende websites? Wij zullen ook zeker over Hotel Razlog nog even een review achterlaten dat je daar vooral niets moet eten. Zeker niet omdat ook het ontbijt (met oud brood en verder eigenlijk niks) niet eens een eigen alinia op dit weblog waard is en we schrijven normaal juist heel veel!

Na het “ontbijt” pakken we de tassen en checken we uit. We lopen naar de garage en smeren een boterham in de bus. Daarna willen we de tassen voor de terugvlucht inpakken en de bus verder transportklaar maken. Water eruit, gasfles dicht, koelkast legen, accu’s laden en afkoppelen etc. Met wat handen- en voetenwerk maken we duidelijk dat we veel tijd nodig hebben en dat de bus dus eigenlijk weer naar buiten moet, want de garage is te klein om de achterbak te kunnen openen. Buiten zijn we de attractie van het skidorp, het lijkt wel alsof iedereen die ook maar iets van binding met deze garage heeft even komt kijken naar de gekke toeristen en hun spullenboel.

Na een uurtje of drie hebben we alles nagelopen en onze tassen gepakt naast de bus op straat liggen. De accu’s zijn opgeladen en afgekoppeld en alle waardevolle spullen die we niet in het vliegtuig mee kunnen nemen liggen met een ketting aan de bus vast. We hebben een speciaal mapje met de papieren van de auto en de motorfiets en alle sleutels van de auto gemaakt voor de transporteur en geven de sleutel van het contactslot en de cabine aan de garagehouder. Daarnaast krijgt hij een krat met waterflesjes, pasta, rijst, ingeblikte soep, diepvriesijsjes en een Nederlandse vlag, die moet hij maar verdelen onder het personeel.

We vragen hem nog om Atanas voor ons te bellen, want die zou ons helpen met het boeken van de bus naar Sofia en de garagehouder brengt ons zelfs nog naar het busstation aan de andere kant van het dorp, super service! De totale rekening voor dit alles? 10 euro. En bij gebrek aan Bulgaarse Leva mogen we dat ook nog eens in echte euro’s betalen. Hij lacht er wel een beetje om, die gekke toeristen.

BusritjeTijdens de drie uur durende busreis, herkennen we een hoop dingen. Een aantal dagen geleden hebben we deze route namelijk al afgelegd, maar dan de andere kant op. Na een uurtje wordt onze aandacht getrokken doordat de bus langzaam gaat rijden en er verderop allerlei cameramensen staan. Wat is hier aan de hand? Aan de andere kant van de weg, is letterlijk geen rijstrook meer, deze ligt zo’n 20 meter dieper in de afgrond. Juist, daar hebben wij ook gereden drie dagen geleden. We hopen dat er geen gewonden zijn gevallen.

Weer terug in SofiaAangekomen op het busstation pakken we direct een taxi naar ons Ibis airport hotel, waar we rond 16.00 uur inchecken en neerploffen op de bank in de lobby. We bestellen een drankje en plaatsen ons vorige stukje online. We hebben niet zo’n zin meer om nog de stad in te gaan, want het is koud en nat en we willen vannacht vroeg naar bed. Na een Bulgaarse mixed grill en een heerlijk toetje in het restaurant van het hotel, gaan we naar de kamer.

Onze nieuwe buren hebben echter een hard jankend kind en zitten schreeuwend te ‘communiceren’ met hun reisgenoten aan de andere kant van de gang. Wij willen slapen, dus regelt Renee bij de receptie een andere kamer. Helaas blijkt ook hier dat ze in Bulgarije goed bedoelen, maar niet volledig goed begrijpen. De nieuwe kamer zit een verdieping hoger, maar ook eentje opzij: Exact boven de mensen waar we last van hadden. We doen het er maar mee, we gaan niet nog een keer met de tassen slepen.

Change of transportOm 04.00 uur (03.00 uur in Nederland) gaat onze wekker. We hebben gekozen voor dit hotel omdat ze vanaf 04.00 uur ontbijt zouden serveren volgens de website. Maar helaas is het ontbijt beperkt tot een sapje en een krukdroog broodje uit de koelkast. Het sneeuwt buiten! De eerste dag sneeuw in Bulgarije dit jaar, zegt de receptiedame nog trots terwijl we uitchecken. Ja fijn, we moeten vliegen vandaag.

De gratis shuttle naar terminal 2 blijkt een redelijk nieuwe en vooral zeer nette Nederlandse Volvo, inclusief de melding “Gordel gebruikt” op het dashboard als onze chauffeur een politieagent spot. We voelen nu wel heel erg dat we de verkeerde kant op gaan vandaag. Bij het inchecken voor de vlucht blijkt dat onze rugtassen net onder het maximale gewicht zitten en bij de security blijkt er nog een mes in Renee d’r handbagage te zitten (oops). Maar Holland, here we come. 100 dagen eerder dan verwacht, zitten we in het vliegtuig terug naar huis. En nu?

Bulgaren, de uitvinders van het Cyrillische alfabet

Het is inmiddels donker geworden als we door de grensplaatsen in Roemenië rijden. Dit is niet heel erg relaxed, doordat de wegen hier niet/amper verlicht zijn en je dan lastig om de (soms gigantische) gaten en hobbels heen kan sturen. Om het probleem nog wat erger te maken vallen na een flinke hobbel ook nog de twee middelste lampen op de bullbar uit, alsof het nog niet donker genoeg was! We kijken dus al een tijdje om ons heen, maar zien geen fastoenlijke plek om te overnachten.

Dan maar doorrijden en hopen dat de campingplaatsen die op onze Bulgarije kaart staan makkelijk te vinden zijn. Er is een natuurlijke grens tussen Roemenië en Bulgarije, een grote rivier waar ze een 3 euro tolbrug met tweebaansweg overheen hebben gemaakt. Ze willen ook ons digitale vignet checken (waarschijnlijk of deze niet is verlopen) dus we pakken onze handige reismap met papieren erbij en bewijzen dat we alles netjes hebben geregeld. Pas nu we dit stukje schrijven vragen we ons af waarom ze ons digitale vignet niet digitaal hadden kunnen checken… maar vooruit.

Grens BulgarijeWe zijn duidelijk niet de eerste die over deze brug gaan, wat een spoorvorming! Aan de andere kant van de brug komen we bij de douane en we moeten voor het eerst meer doen dan alleen met onze legitimatie zwaaien. De schuifdeur moet open en de achterbak. Dus Renee stapt uit om de beste man een tour te geven door onze camper, toch best wel een beetje spannend. Gelukkig hoeft niet alles open en eruit, want ze zien al snel dat hier echt niet ook nog een illegaal geimporteerde Roemeense vluchteling in past, en we rijden na een paar minuten Bulgarije in.

We konden de borden toch al niet lezen, dus je hoeft ook niet te snoeienWe wisselen net over de grens bij een exchangekantoortje onze laatste paar Roemeense lijken om voor Bulgaarse Lev en kopen ook hier weer een vignet. De eerste paar campings van de kaart kunnen we niet vinden op de aangegeven plek, dit wordt nog wat! Het helpt wellicht ook niet dat we het Bulgaarse woord voor camping niet weten. De 12 kantjes met Bulgaarse zinnen leren ons van alles over hotels, pensions, de weg vragen, etc, maar helaas niets over campings, kamperen of tenten. We voelen ons wel een beetje onthand zo zonder info, want de cyrillische woorden lijken totaal niet op die van ons, en minder dan de helft van de wegwijsborden heeft beide schriften erop staan.

Kaasbakker Uiteindelijk stoppen we bij een leeg pleintje naast de weg, met een paar verlaten huizen en een gesloten gemeentehuis met postkantoor of iets dergelijks. Het is inmiddels 21.00 uur en we hebben honger. Dus maakt Renee de gepaneerde kaasjes klaar die we hebben gekocht in Hongarije en tot nu toe in onze minivriezer in de koelkast lagen. We hebben nog wat brood over van vannochtend en zo is de maaltijd gefixt. We zijn erg blij met onze nieuwe Waeco mini camperkoelkast, welke we voor vetrek nog hebben gekocht. Hij is lekker zuinig en zo hebben we altijd wat achter de hand.

Om 1.15 uur schrikken we wakker van een harde knal en een auto die met slippende banden wegrijdt. Vooral Renee zit klaarwakker rechtop in bed (nou ja soort van, want je kan net niet rechtop zitten). Stefan krijgt na een paar blikken door het dakraampje de bevestiging dat er verder niets te zien is en slaapt binnen een minuut weer alsof er niets gebeurd is. Voor Renee duurt dit iets langer, maar ook haar lukt dit uiteindelijk, ze gelooft niet dat het vuurwerk was. De volgende morgen besluit Stefan dat het gewoon een ‘backfire’ van een uitlaat van die wegrijdende auto geweest moet zijn.

Om 07.00 uur staan we weer op en we besluiten om op zoek te gaan naar een extra deken, want we hadden het vannacht koud en het vriest nog niet eens (volgens onze meter 2 graden boven nul). We rijden verder met bestemming Veliko Tarnovo. We hebben in Brasov ter vervanging van de Lonely Planet een uitgebreid reisschema van een georganiseerde reis gekopieerd, zodat we in ieder geval een lijstje met een aantal leuke bezienswaardigheden in Bulgarije hebben en dan ook weten waar we naar kijken.

Dit was ooit een stadIn Veliko Tarnovo bezoeken we de ruïnes van de oude vesting Tsarevets, tussen de 12e en 14e eeuw de hoofdstad van het Tweede Bulgaarswe Tsarenrijk, gebouwd op twee heuvels met een dal ertussen. We zijn weer lekker vroeg en zelfs de souvenirwinkeltjes zijn nog niet open. Niet doen! NEE NIET We krijgen een Engels, typisch Amerikaans foldertje in onze handen gedrukt van het controlemannetje, waarop staat dat we vooral voorzichtig moeten zijn, je kan vallen als je niet oppast (joh) en niet over de muren moeten lopen of erop zitten. Oh en vallen kan pijn doen of de dood tot gevolg hebben.

Stapelhuizen of huistapelen?Vanaf deze plek heb je ook een mooi uitzicht over de rest van de stad en de bergen, waar ze de huizen letterlijk op elkaar hebben gebouwd. We lopen een tijdje rond, waarschijnlijk niet helemaal over de voorgeschreven paden (maarja, dan hadden ze maar pictogrammen moeten gebruiken) en genieten van het zonnetje dat zich steeds meer laat zien.De trap stond er, zonder bordje... Maar lijkt niet heel geschikt voor de minder jonge toeristen?

We zijn als we terugkomen bij de parkeerplaats blij dat de bus er nog staat. Bij het afsluiten kwamen we erachter dat de gratis parkeerplaats waarschijnlijk bij het hotel ertegenover hoort, maar we namen toch maar de gok, want het is lastig genoeg om een plekje te vinden voor onze bus. Wegslepen van onze bus bovendien een hels karwij en een boete geven aan een buitenlander lijken ze ook niet zo snel te doen. En mochten ze de moeite doen, zouden we die toch niet gaan betalen. Als we al kunnen ontcijferen wat er op het papiertje onder de ruitenwisser staat, natuurlijk.

KerkschuurDe volgende stop is Arbanassi, 3 km verderop, wat een mooi museumdorp met een onder de grond gebouwd kerkje zou moeten zijn. Wij zien dit niet echt en bovendien is het kerkje maar zo’n 30 cm in de grond gebouwd en lijkt het meer op een schuur (misschien hadden we de verkeerde kerk?). We gaan na een plaspauze met wifi dus maar weer verder. We weten nu in ieder geval het geschrift voor camping wat begint met een K en eindigt soort van op een omgedraaide N en dan HT, dat maakt zoeken iets makkelijker.

Jeetje wat heeft die leeuw een grote paal!Onderweg naar de volgende plaats moeten we een hoge bergpas over en bovenop staat een hoog monument. Wat het precies is en waarom ze deze hebben gebouwd, komen we hier niet achter, want alle bordjes zijn in het Bulgaars. We klauteren nog een stukje verder en verbazen ons over het aparte muziekje dat via grote boxen rond het monument schalt. Een soort van Efteling fatamorgana muziekje meets volkslied van Rusland (maar lijkt logischer als dit dan het lied van Bulgarije is). Achteraf hebben we gevonden dat dit monument in 1920 is gebouwd ter ere van de soldaten die hier hebben gevochten om de bergpas.Kennen jullie deze nog?

Verderop trekt een bordje langs de kant van de weg met de tekst Goliamata Kosmatka en een icoon van een soort van oud Griekse priester onze aandacht. Wat zou dat zijn? We besluiten de paar euro de betalen en ons te laten verrassen. We blijken gestopt te zijn bij de laatste, in 2004, ontdekte graftombes van de Thracische koning Seft III, stichter van de metropol Sevtopolis. Andere Thraciërs zijn bijvoorbeeld Orpheus en Spartacus. Tombe van binnenVanaf de buitenkant zie je gewoon een grote groene heuvel, maar binnenin vind je dus een gigantische tombe, waar ze hem in begraven hebben, samen met een geofferd paard en allerlei kostbare dingen, omdat ze net als bijvoorbeeld de Egyptenaren geloofden in het hiernamaals. We maken stiekem een paar foto’s (moest je eigenlijk extra voor betalen) en stappen na een oefening Hoe spreek je nou precies “Dank je wel” uit in in het Bulgaars (we hebben het niet onthouden) weer in de bus.Tombe van buiten, die deur is vrij nieuw.

We doen onderweg nog inkopen bij supermarkt Kaufland. Heerlijke verse broodjes, nieuwe kookdingen voor het avondeten en een warme deken, zodat we wat beter zijn voorbereid op de koude nachten. Daarna rijden we Plovdiv in, wat ons op de een of andere manier doet denken aan de kip van de Albert Heijn. Waarom? Geen idee 😉 We parkeren nogal brutaal op een parkeerplaats voor een trendy meubelzaak, maar beslissen even later dat we dit echt niet kunnen maken, zeker nadat we deden alsof we de naar buiten komende boze vrouw niet begrepen.Illegaal parkeren Ik geen Bulgaars spreken en je niet snappen… We lopen snel een blokje om, maar dit is toch niet het oude stadscenrtrum wat we verwachtten.

Dus rijden we nog een tijdje rond en stoppen even later aan de rand van de binnenstad, tussen een legerbasis en de rivier. Prima plekje en nog gratis ook! We hebben het idee dat we eindelijk het oude centrum van deze grote stad (tweede van Bulgarije) hebben gevonden en lopen een rondje. Voor nog geen € 12.50 hebben we bij restaurant Arena allebei een voor- en hoofdgerecht en 4 drankjes. Bizar weinig geld en nog prima eten ook!

Inmiddels is het donker en alle bezienswaardigheden zijn natuurlijk al gesloten. We proberen of we toch nog een blik kunnen werpen op het Romeinse amfitheater hier, de belangrijkste bezienswaardigheid van de stad. Eerst vanaf wat de hoofdingang lijkt te zijn, maar daar zit het hek potdicht en kan je weinig zien. Daarna komen we via een omweg, door de autotunnel, achter een kerk langs en via een inmiddels gesloten terrasje, aan de achterkant. Theaterzaal bij nachtVanaf hier hebben we een prachtig uitzicht van bovenaan de tribune naar het podium met de stad op de achtergrond. Mooi om te zien met deze belichting en waarom zouden we hier pp 5 euro voor betalen als je vanaf het terras zo’n mooi uitzicht hebt?! Vooral de ‘halve renovatie’ is uitzonderlijk goed gelukt. Het theather is zeker weer bruikbaar, maar een deel van de achterwand van het podium is nog min of meer een ruïne, waardoor je echt de historie proeft.

We lopen terug naar de geparkeerde auto en besluiten na een korte inspectie van de omgeving in het donker, dat dit ook een prima plek is om vannacht te slapen. We besluiten wel weer de gordijntjes dan open te laten en ons buitenlanders vignet met een lokaal foldertje van de auto naast ons te bedekken, zodat we wat minder opvallen en het niet overduidelijk is dat we in de camper liggen te slapen. We duiken ons bedje in en Renee kijkt nog even een aflevering van een serie op de laptop, terwijl Stefan in het Overlanders handboek leest.

Prima parkeerplek, centraler kan niet, goedkoper wel, maar dit is toch spotgoedkoop.De volgende ochtend begint Stefan de dag met een hardlooprondje, terwijl Renee met haar pijnlijke heup heerlijk nog een uurtje blijft liggen. We besluiten dat we gisteravond genoeg hebben gezien van Plovdiv en nu meteen door te rijden naar Sofia, waar we zo’n 1,5 uur later aankomen. We vinden een mooie parkeerplaats, recht tegenover de beroemde kerk met de gouden koepels en betalen een mannetje 4 Lev (2 euro) voor 2 uur parkeren. Voldoende tijd om de belangrijkste sights te zien en zo niet, dan betalen we later wel bij, de parkeerplaats zit weer halverwege de wandelroute die Renee thuis al had gevonden voor Sofia.

De beroemde kerk van binnenWe lopen een rondje langs alle mooie gebouwen, gaan de beroemde kerk nog in (best indrukwekkend inderdaad!) en besluiten voor de lunch, omwille van de parkeertijd, eens iets snels en vertrouwds te kiezen: een heerlijke Big Mac. We hebben het nu wel weer even gehad met grote steden en willen graag via een aantal kleine plaatsjes naar het zuiden en dan Griekenland in. Iets van Nevski ofzo heet deze kerkDus rijden we naar Rila, waar we het grootste en bekendste klooster van Bulgarije gaan bekijken. Het klooster is open tot 21.00 uur, maar als we rond 17.00 uur daar aankomen, besluiten we om hier morgenochtend naar binnen te gaan en nu bij daglicht nog te proberen de camping verderop op de berg te vinden.

We hebben tot nu toe niet zoveel geluk met het vinden van de campings, dus we zijn benieuwd. Na 2 km zien we inderdaad een bordje, jeuh! Stalen pijp als hekDe camping lijkt echter dicht te zijn, want er hangt een stalen pijp over de weg en er is niemand te bekennen. Voor de zekerheid loopt Stefan toch maar een rondje en er blijkt toch een mannetje in één van de huisjes te zitten (bijzonder dat hij ons niet heeft gehoord). Hij wil ons eerst naar de bungalows verderop sturen, maar wijzend op de camper lijkt hij te begrijpen dat we graag willen camperen. Hij spreekt geen woord Engels of Duits, wij natuurlijk geen Bulgaars en het lijkt ook nog eens totaal niet op elkaar.

Na een korte rondleiding van Mr Ivan (met een W), die vooral de vragen lijkt te willen stellen en met bewijs dat de douche echt warm is (ohhhh!). Lukt het ons toch om hem te vragen wat de camping eigenlijk kost: met een geld gebaar en een vraagteken. We besluiten dat we inderdaad gaan blijven slapen (douchen vooral!) voor de opgeschreven 25 Lev.

Een mooi plekje zo tussen de bergen, bij een duidelijk hoorbaar snel stromend riviertje. Renee doet de afwas van de afgelopen dagen onder de douche, want dat is de enige plek met warm water en maakt daarna weer een lekkere pastasalade. Ondertussen maakt Stefan de luifel schoon, die al sinds onze overnachting op de Poolse camping vol met herfstbladeren zit, lost hij het massaprobleem met de lampen op de bullbar op en maakt hij een schakelaar voor de buitenlamp van de schuifdeur, zodat we die niet meer met de stekker hoeven schakelen. De rest van de avond gebruiken we om even lekker te lezen en serie te kijken en voor we het weten is het alweer vrij laat: tijd om te gaan slapen.